Kierownik Gminnego Ośrodek Pomocy Społecznej w Krościenku nad Dunajcem działając na podstawie art. 63 ust. 16 ustawy z dnia 7 lipca 2023 roku o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023r., poz.1429 ) informuje, że od 1 stycznia 2024 roku zmienią się zasady ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne.
Od nowego roku, między innymi, pierwszorazowo przyznane uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego będzie przysługiwało opiekunom osób z niepełnosprawnością wyłącznie do ukończenie przez nie 18 roku życia, a także będzie możliwe łączenie świadczenia pielęgnacyjnego z pracą – bez jakichkolwiek ograniczeń.
Jednocześnie zlikwidowany zostanie specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna.
Jednak osoby posiadające uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna – co do zasady – nie stracą swoich uprawnień.
Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach
Świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać opiekunom osób z niepełnosprawnością wyłącznie do ukończenia przez nie 18 roku życia. Odmiennie od aktualnie obowiązujących zasad, będzie możliwość jednoczesnego pobierania świadczenia pielęgnacyjnego i podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – bez jakichkolwiek ograniczeń. Na możliwość pobierania świadczenia nie będą wpływać także pobierane przez opiekuna świadczenia emerytalno-rentowego.
Istotną zmianą jest umożliwienie pobierania świadczenia pielęgnacyjnego w zwielokrotnionej kwocie w zależności od liczby osób, nad którymi sprawowana jest opieka. W przypadku, gdy opiekun będzie sprawował opiekę nad więcej niż jedną osobą z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia 18 roku życia, kwota świadczenia pielęgnacyjnego zostanie podwyższona o 100% na drugą i każdą kolejną osobę. Regulacja ta nie dotyczy jednak wniosków złożonych przez dyrektora placówki opieki zastępczej.
Po ukończeniu 18 roku życia osoba z niepełnosprawnością lub jej przedstawiciel będzie mógł ubiegać się o świadczenie wspierające.
| Świadczenie pielęgnacyjne – obecnie | Świadczenie pielęgnacyjne od 1.01.2024 r. | |
| Osoby uprawnione | matka albo ojciec; opiekun faktyczny dziecka; osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną; inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności | matka albo ojciec; inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonek; opiekun faktyczny dziecka; rodzina zastępcza, osoba prowadząca rodzinny dom dziecka, dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektor regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektor interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego |
| Termin | na czas nie określony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności zostało wydane na czas określony, | do ukończenia przez osobę z niepełnosprawnością 18 roku życia |
| Warunki | opiekun nie może podejmować zatrudnienia, pracy zarobkowej, otrzymywać świadczeń emerytalno – rentowych | brak ograniczeń |
| Kwota świadczenia | wysokość świadczenia będzie waloryzowana każdego roku w styczniu (w 2023 r. – 2 458 zł) | wysokość świadczenia będzie waloryzowana każdego roku w styczniu (w 2023 r. – 2 458 zł ponadto wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, zostanie podwyższona o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka (nie dotyczy dyrektorów placówki opieki zastępczej) |
| Kiedy świadczenie nie przysługuje | osoba wymagająca opieki: – została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu; – pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, na osobę wymagającą opieki -inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury; -ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego (wychowawczego), specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłków dla opiekunów; – inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. | osoba wymagająca opieki: – została umieszczona lub przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich; – jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej; osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna; na osobę wymagającą opieki – inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej; – ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub do zasiłku dla opiekuna |
| Wygaśnięcie prawa | z chwilą śmierci osoby wymagającej opieki | do ostatniego dnia miesiąca po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć osoby wymagającej opieki (ta zamiana dotyczy także osób, które zdecydują się pobierać świadczenie na dotychczasowych zasadach) |
Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia i która będzie chciała po 31 grudnia 2023 roku otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (czyli z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej) musi po tej dacie zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów.
Przepisy przejściowe
Osoby posiadające na dzień 31 grudnia 2023 roku prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, będą mogły pobierać te świadczenia na dotychczasowych zasadach.
Prawo do pobierania świadczeń będzie przysługiwało również opiekunowi, który złożył wniosek o ww. świadczenia i oczekuje na wydanie decyzji przez tut. organ, spraw pozostających w rozstrzygnięciu przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze lub rozstrzyganych przez sąd.
Opiekunowie zachowają prawo do świadczeń na zasadach obowiązujących także w sytuacji kiedy wygaśnie ważność dotychczasowych orzeczeń osób, nad którymi sprawują opieką pod warunkiem, że:
- wniosek o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia oraz
- wniosek o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego zostanie złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności.
W przypadku specjalnego zasiłku opiekuńczego dodatkowym warunkiem kontynuacji wypłaty na dotychczasowych zasadach jest złożenie wniosku o to świadczenie na kolejny okres zasiłkowy w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy.
►Świadczenie pielęgnacyjne ( w sytuacji opieki nad osobą dorosłą), specjalny zasiłek opiekuńczy przyznane na zasadach dotychczasowych oraz zasiłek dla opiekuna nie przysługują, jeżeli osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane prawo do świadczenia wspierającego.
W sytuacji, gdy osoba z niepełnosprawnościami złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego konieczne będzie niezwłoczne poinformowanie o tym fakcie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, co w konsekwencji będzie skutkować:
- zawieszeniem postępowania o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna,
- zawieszeniem wypłaty przyznanego już świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna.
W przypadku gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi przyznania świadczenia wspierającego lub pozostawi wniosek bez rozpatrzenia – świadczenia zostaną wyrównane od momentu ich wstrzymania oczywiście, jeżeli opiekun nadal spełnia warunki określone w przepisach.
Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna, wypłacony opiekunowi za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające, będzie świadczeniem nienależnie pobranym. Do jego zwrotu wraz z odsetkami będzie zobowiązany opiekun.
Osoba z niepełnosprawnościami, składając w ZUS wniosek o świadczenie wspierające, będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane świadczenie wspierające, dzięki czemu może nie dopuścić do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres, za który jej opiekun otrzymał w gminie świadczenie opiekuńcze.
Specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna – uchylone
Z dniem 1 stycznia 2024 roku zostają uchylone przepisy dotyczące specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna. Oznacza to, że od tej daty te zasiłki nie będą już przyznawane. Jednak osoby, które na dzień 31 grudnia 2023 roku są uprawnione do pobierania któregokolwiek z tych świadczeń, o ile są nadal zainteresowane, mogą nadal pobierać świadczenie na dotychczasowych zasadach.
Kontynuowanie wypłaty nie wymaga składania żadnego dodatkowego oświadczenia. W przypadku jednak, gdy zakończy się termin określony w decyzji, warunkiem kontunuowania świadczeń jest złożenie wniosku o wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności i złożenie wniosku o świadczenie w ściśle określonym terminie.
Świadczenie wspierające
Od 1 stycznia 2024 roku wprowadza się nowy rodzaj świadczenia, tj. świadczenie wspierające, które będzie skierowane bezpośrednio do osób z niepełnosprawnościami w wieku po ukończeniu 18 roku życia.
Warunkiem uzyskania świadczenia wspierającego jest uzyskanie decyzji o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia – na poziomie od 70 pkt do 100 pkt. Decyzje o ustaleniu poziomu wsparcia będą wydawały wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, natomiast przyznawał i wypłacał świadczenie będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wprowadzono trzy terminy, od kiedy będzie dostępne świadczenie wspierające:
| TERMIN | PUNKTACJA USTALONEGO POZIOMU WSPARCIA |
| od 1 stycznia 2024 r. | od 87 do 100 pkt |
| od 1 stycznia 2025 r | od 78 do 86 pkt |
| od 1 stycznia 2026 r. | od 70 do 77 pkt |
►Podany wyżej harmonogram dostępności świadczenia nie będzie dotyczyć osób, które na dzień 31 grudnia 2023 roku na podstawie przepisów dotychczasowych posiadają prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, albo zasiłku dla opiekuna, a także osób które od 1 stycznia 2024 roku zdecydują się pobierać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach – niezależnie od ilości otrzymanych punktów poziomu wsparcia.
Uwaga: wyjątkiem od tak określonego ustawą harmonogramu wejścia w życie ustawy jest art. 64 ustawy, zgodnie z którym osoba wymagająca opieki:
1) na którą przyznano na podstawie przepisów dotychczasowych prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, albo zasiłku dla opiekuna,
2) na którą przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowego, obowiązującego od 1 stycznia 2024 roku brzmienia ustawy o świadczeniach rodzinnych
– będzie mogła otrzymać świadczenie wspierające od dnia 1 stycznia 2024 roku, także
w przypadku, gdy w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, potrzebę tę określono na poziomie niższym niż 87 punktów w skali potrzeby wsparcia.
Wysokość świadczenia wspierającego będzie uzależniona od poziomu potrzeby wsparcia. Dla osób z najniższym poziomem wsparcia będzie wynosić 40% kwoty renty socjalnej do maksymalnej wysokości 220% renty socjalnej (będzie to kwota netto czyli bez potrącań na podatek dochodowy czy ubezpieczenie zdrowotne). Kwota renty socjalnej, w 2023 roku wynosi 1 588,44 zł. Kwota świadczenia wspierającego będzie wynosić od 635,00 zł do 3 495,00 zł i będzie waloryzowane co 12 miesięcy, razem z rentą socjalną. Kwota zwiększająca będzie równowartością jakiejś części właśnie tej renty. Najwyższą kwotę dostaną te osoby niepełnosprawne, które uzyskają ponad 90 punktów potrzeby wsparcia:
| Ilość punktów potrzeby wsparcia | % renty socjalnej | Wysokość świadczenia |
| 70–74 | 40 | 635,00 zł |
| 75–79 | 60 | 952,00 zł |
| 80–84 | 80 | 1 269,00 zł |
| 85–89 | 120 | 1 904,00 zł |
| 90–94 | 180 | 2 859,00 zł |
| 95 + | 220 | 3 495,00 zł |
Co do zasady świadczenie wspierające będzie przyznawane nie wcześniej niż od dnia ustalenia przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności poziomu potrzeby wsparcia – w przypadku wniosków o wydanie decyzji w tej sprawie złożonych w roku 2024, wojewódzkie zespoły orzekające będą ustalać poziom potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku.
Pakiet osłonowy
Ustawa o świadczeniu wspierającym wprowadziła również szereg regulacji o charakterze osłonowym dla tych opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy zaprzestaną pobierać świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna w związku z wyborem przez osobę z niepełnosprawnościami świadczenia wspierającego. Obejmują one:
– opłacanie ze środków budżetu państwa składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz zdrowotne za opiekuna osoby z niepełnosprawnością, która pobierać będzie świadczenie wspierające – warunkiem jest wspólne zamieszkiwanie i gospodarowanie opiekuna z osobą z niepełnosprawnościami oraz niepodejmowanie zatrudnienia przez opiekuna; co istotne ww. ubezpieczeniami będą mogli być objęci również ci opiekunowie, którzy wcześniej nie pobierali powyższych świadczeń opiekuńczych warunkiem jest jednak wspólne zamieszkiwanie i gospodarowanie opiekuna z osobą z niepełnosprawnościami otrzymującą świadczenie wspierające oraz niepodejmowanie zatrudnienia przez opiekuna; (objęcie w/w ubezpieczeniami będzie realizowane przez ZUS, na wniosek opiekuna składany do ZUS),
– możliwość uzyskania przez opiekuna zasiłku dla bezrobotnych, a także świadczenia przedemerytalnego.
Ponadto planowane jest również uruchomienie programu aktywizacji zawodowej dla opiekunów, którzy pobierali ww. świadczenia opiekuńcze.
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (sejm.gov.pl)
Świadczenie wspierające oraz zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym – pytania i odpowiedzi – Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej – Portal Gov.pl (www.gov.pl)
www.zus.pl informacje o świadczeniu wspierającym, wzory wniosków (na dzień przygotowywania niniejszej informacji na stronie www.zus.pl nie znajdowały się żadne informacje dotyczące „świadczenia wspierającego).
Dodatkowe informacje można uzyskać w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Krościenku nad Dunajcem, ul. Esperanto 2, pokój numer 18 od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.30 do 15.30, lub pod numerem tel. 18 262 30 09 wew. 12.
Niniejsza informacja ma charakter wyłącznie informacyjny. Szczegółowe zapisy znajdują się w stosownych ustawach.
