W dniu 18 kwietnia 2024 r. w Instytucie Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich w Ludźmierzu odbyła się gala finałowa Konkursu Czytelniczo-Plastycznego „GÓRALSKIE CYTANIE” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej Podhala, Orawy, Spisza, Ziemi Zagórzańskiej, Pienin.
Tegoroczne spotkanie było Jubileuszem X Edycji Konkursu Gwarowego Tekstów Literatur Regionalnej Podhala tj. „Góralskiej czytanki”, IX edycji „Orawskiej czytanki”, VIII edycji „Spiskiej czytanki”, VII edycji „Zagórzańskiej czytanki” oraz I edycji „Pienińskiej czytanki”.
W tym roku po raz pierwszy została zorganizowana, pod patronatem Wójta Gminy Krościenko nad Dunajcem, edycja pienińska Konkursu w oparciu o zbiór opowieści z regionu Pienin pt. „Pienińska czytanka”, opracowanych przez redaktor prof. Annę Mlekodaj. Organizatorem konkursu była Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Warszawy w Grywałdzie, a w konkursie wzięli udział uczniowie ze szkół podstawowych z terenu gminy. Podsumowanie Konkursu z poszczególnych regionów oraz wręczenie dyplomów i upominków dla nagrodzonych uczniów odbyło się podczas uroczystej gali w Ludźmierzu. Nagrody wręczała Pani Katarzyna Mitka – Małopolski Wicekurator Oświaty, prof. Anna Mlekodaj – redaktor czytanek oraz włodarze i przedstawiciele gmin, w których organizowane były poszczególne etapy Konkursu. Gminę Krościenko nad Dunajcem reprezentował Wójt Gminy – Jan Dyda oraz Agata Sobkowiak –Kierownik Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół.
W związku z tym, iż po raz pierwszy Konkurs organizowany był w Pieninach, współorganizator Konkursu, tj. Kuratorium Oświaty w Krakowie, zaprosił koordynatora tej części do zaprezentowania regionu pienińskiego. Na scenie wystąpili uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Grywałdzie, pod kierownictwem Agaty Sobkowiak, którzy przy towarzyszeniu kapeli Zespołu „Pieniny” z Krościenka nad Dunajcem oraz grupy śpiewaczej „Grywałdzkie Nucicki” z Grywałdu, zaprezentowali tańce i przyśpiewki pienińskie. Grą na trąbicie Pan Jan Kubik otwierał galę, natomiast Jakub Ciesielka, nagrodzony uczeń ze szkoły w Grywałdzie przeczytał opowieść pienińską ze zbioru „Pienińska czytanka”. Poczęstunek dla wszystkich uczestników gali przygotowały Panie z Rady Rodziców przy Szkole Podstawowej w Grywałdzie oraz Koła Gospodyń Wiejskich „Zielony Las” z Grywałdu.
Informacje o Konkursie:
Konkurs skierowany jest do uczniów szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych województwa małopolskiego. Przeprowadzany jest w części czytelniczej i w części plastycznej; w dwóch etapach: szkolnym i wojewódzkim, w czterech kategoriach wiekowych: uczniowie klas I-III, klas IV-VI, klas VII-VIII szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych.
Celem konkursu jest kształcenie postaw uczniów w zakresie poszanowania kulturowego dziedzictwa regionalnego i narodowego, przeciwdziałanie procesowi zanikania więzi międzypokoleniowej, kształtowanie nawyków czytelniczych i świadomego odbiorcy literatury regionalnej, kultywowanie gwary, wsparcie edukacji polonistycznej ucznia szkoły podstawowej i ponadpodstawowej w zakresie pracy z tekstem oraz czytania ze zrozumieniem, rozbudzanie wyobraźni i ekspresji plastycznej dzieci i młodzieży inspirowane literaturą regionalną, zachęcanie uczniów do twórczych poszukiwań poprzez stosowanie różnorodnych technik plastycznych jako środka wypowiedzi artystycznej.
Podstawę merytoryczną Konkursu stanowią zbiory opowieści z poszczególnych regionów, składające się na „Góralską czytankę”, „Orawską czytankę”, „Spiską czytankę”, „Zagórzańską czytankę” i „Pienińską czytankę”, które zostały opracowane przez pracowników Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Targu we współpracy z nauczycielami szkół i regionalistami, tj. profesor Anna Mlekodaj – „Góralska czytanka”, „Spiska czytanka” (ze wsparciem Pani Elżbiety Łukuś – nauczyciela Zespołu Placówek Oświatowych w Niedzicy – regionalista; „Zagórzańska czytanka” – opracowanie Łukasz Zapała); dr Barbara Zgama – „Orawska czytanka”; „Pienińska czytanka” redaktor prof. Anna Mlekodaj.
Każda z czytanek zawiera teksty opowiadań zapisane w gwarze charakterystycznej dla danego regionu. „Pienińska czytanka” posiada opracowanie również w formie audiobooka.
Agata Sobkowiak
Kierownik Zespołu Ekonomiczno-
Administracyjnego Szkół
