Powiatowy Lekarz Weterynarii w Nowym Targu informuje, o stwierdzeniu dnia 21 października 2025 r. na terytorium województwa opolskiego pierwszego ogniska choroby niebieskiego języka w 2025 r. Ognisko choroby zostało stwierdzone w gospodarstwie, w którym utrzymywano 39 sztuk bydła (typ użytkowy mięsny), położonym w miejscowości Grzędzin, współrzędne geograficzne N 50.1849865, E 18.1133630, w gminie Polska Cerkiew, powiat kędzierzyńsko – kozielski, województwo opolskie. Zakażenie w stadzie przebiega bezobjawowo, zwierzęta nie wykazują klinicznych objawów choroby.
W związku z występowaniem choroby niebieskiego języka (BT) w Polsce, na terytorium kraju zostały wyznaczone obszary, które nie są wolne od zakażenia BTV ani nie są objęte programem likwidacji zakażenia BTV (zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2020/689) (o promieniu co najmniej 150 km od ogniska choroby). Do obszaru, który nie jest wolny od zakażenia BTV ani nie jest objęty programem likwidacji zakażenia BTV został włączony powiat nowotarski.
Mapa ognisk BT w Polsce oraz aktualny zasięg obszarów, które nie są wolne od zakażenia BTV ani nie są objęte programem likwidacji zakażenia BTV jest dostępna pod linkiem:
https://bip.wetgiw.gov.pl/bt/mapa/
Każde państwo członkowskie - w stosownych przypadkach - ustanawia i prowadzi aktualizowany wykaz swojego terytorium lub stref o statusie obszaru wolnego od choroby. Państwa członkowskie podają te wykazy do wiadomości publicznej (zgodnie z art. 38 Rozporządzenia 2016/429). Wykaz terytoriów, stref lub kompartmentów wolnych od choroby (zgodnie z art 38 rozporządzenia (UE) 2019/429) jest dostępny pod linkiem: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/status-polski-w-odniesieniu-do-poszczegolnych-
chorob-zakaznych-zwierzat
Jednocześnie, Powiatowy Lekarz Weterynarii w Nowym Targu informuje, że zgodnie z § 1 ust. 2. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 grudnia 2024 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem choroby niebieskiego języka (Dz.U. 2025 poz. 1264, ze zm.), zakazuje się przemieszczania bydła, owiec lub kóz poza obszar, na którym występuje choroba niebieskiego języka lub zagrożenie występowania tej choroby, chyba, że spełnione są następujące wymagania:
1) w okresie nie dłuższym niż 30 dni przed przemieszczeniem bydła, owiec lub kóz poza obszar, na którym występuje choroba niebieskiego języka lub zagrożenie występowania tej choroby, w gospodarstwie, z którego te zwierzęta mają zostać przemieszczone, nie potwierdzono choroby niebieskiego języka;
2) nie wcześniej niż 30 dni przed przemieszczeniem bydła, owiec lub kóz poza obszar, na którym występuje choroba niebieskiego języka lub zagrożenie występowania tej choroby, od tych zwierząt zostały pobrane próbki do badania laboratoryjnego w kierunku choroby niebieskiego języka, które zostało przeprowadzone metodą serologiczną, i uzyskany wynik tego badania jest ujemny, z wyłączeniem przemieszczenia bezpośrednio do rzeźni;
3) posiadacz bydła, owiec lub kóz, które mają zostać przemieszczone poza obszar, na którym występuje choroba niebieskiego języka lub zagrożenie występowania tej choroby,, poinformował powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce, do którego te zwierzęta mają zostać przemieszczone, o zamiarze dokonania takiego przemieszczenia nie później niż 48 godzin przed planowanym terminem jego dokonania.
Badania laboratoryjne wykonywane są na koszt właściciela zwierząt i przeprowadza się je
w laboratoriach urzędowych, o których mowa w art. 25 ust.2 pkt.1 lit. b-d ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej ( Dz.U. z 2024 r. poz.12)
Zgodnie z prawodawstwem UE, choroba niebieskiego języka (ang.: Bluetongue, BT, BTV) należy do kategorii chorób C+D+E, co oznacza, że nie jest objęta obowiązkiem zwalczania. Wrażliwe na zakażenie są przeżuwacze, zarówno domowe jak i dzikie, a do transmisji dochodzi za pośrednictwem wektorów owadów ssąco – kłujących (kuczmanów).
Kuczmany mają od 1 do 5 mm długości i są często mylone z meszkami lub komarami.
Larwy kuczmanów rozwijają się w środowisku wodnym. Bardzo często rozwijają się one w niewielkich, krótkookresowych zbiornikach wodnych takich jak kałuże, woda w dziuplach drzew i starorzeczach lub torfowiskach. Zwalczanie kuczmanów polega na stosowaniu środków owadobójczych oraz stosowaniu barier mechanicznych.
Bydło zakaża się znacznie częściej niż owce, aczkolwiek bydło choruje rzadko. Ponadto choroba ta u bydła przebiega w łagodniejszej postaci niż u owiec. Po przechorowaniu bydło może stać się nosicielem zarazka, co prowadzi do zakażania kuczmanów i przenoszenia wirusa za ich pośrednictwem na zwierzęta zdrowe.
Z uwagi na długi okres wylęgania choroby objawy kliniczne u bydła mogą nie być widoczne nawet do 60-80 dnia po zakażeniu. Jednakże jeśli wystąpią, można zaobserwować:
• gorączkę,
• ślinotok,
• zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej jamy ustnej,
• owrzodzenie opuszki zębowej i niekiedy końca języka,
• zapalenie koronki i tworzywa racic, będące przyczyną kulawizny,
• u krów mlecznych – łuszczenie się naskórka strzyków i tworzenie się strupów,
• ronienia,
• rodzenie zdeformowanych cieląt, przy czym deformacje dotyczą najczęściej głowy. Na zakażenie najbardziej podatne są płody w okresie rozwoju mózgu.
U owiec choroba może przebiegać od zakażenia bezobjawowego lub postaci przewlekłej do nadostrej i ostrej. Można zaobserwować następujące objawy kliniczne:
• bardzo wysoka temperatura ciała 41-42oC,
• spadek kondycji, posmutnienie, depresja i utrata mleczności,
• obrzęk warg, powiek i małżowin usznych,
• silne zaczerwienienie błony śluzowej policzków i jamy nosowej,
• drobne wybroczyny pod śluzówką jamy ustnej i nosowej,
• owrzodzenie warg, opuszki zębowej oraz w niektórych przypadkach języka,
• duszność, ślinotok, obfity wypływ z nosa, początkowo surowiczy, następnie śluzowo-ropny i
krwawy,
• wymioty mogące być przyczyną zachłystowego zapalenia płuc,
• przekrwiony, obrzękły, siny i wystający z jamy ustnej język,
• biegunka, kał z domieszką krwi,
• kulawizna jako następstwo zapalenia koronki i tworzywa racic,
• możliwe zapalenie płuc i zwyrodnienie mięśni,
• ciężarne samice mogą rodzić martwe lub zdeformowane jagnięta.
Choroba nie stanowi zagrożenia dla ludzi.
Nie występują żadne dodatkowe ograniczenia dotyczące przemieszczania mięsa i produktów
mięsnych oraz mleka i produktów mlecznych, skór i wełny na obszarze i z obszaru, „który nie jest wolny od zakażenia BTV ani nie jest objęty programem likwidacji zakażenia BTV”. Obszar ten obejmuje promień co najmniej 150 km od ogniska choroby.
W celu ochrony zwierząt przed chorobą należy:
• wystrzegać się zakupu zwierząt pochodzących z niewiadomego źródła, bez świadectwa zdrowia,
• zapewnić okresowe wizyty lekarza weterynarii w gospodarstwie,
• zwalczać owady w pomieszczeniach inwentarskich, w których przebywają zwierzęta,
• możliwie jak najlepiej zabezpieczyć pomieszczenia, w których utrzymywane są zwierzęta
przed owadami
• w przypadku zauważenia objawów nasuwających podejrzenie choroby zakaźnej niezwłocznie
zgłosić ten fakt Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii w Nowym Targu bezpośrednio
lub za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Szczegółowe informacje na temat choroby dostępne są na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/choroba-niebieskiego-jezyka-blutongue
